معرفی شهرستان منو جان

معرفی شهرستان منوجان
قافله های جاده ی ابریشم در مسیر خود از چین و ختا و پس از راه نوردی طولانی ، به کرمان می رسیدند و از آن پس ، اگر اراده می کردند ، شبهای پر ستاره ی کویر را ، که در آن هر ستاره ای چون الماسی می درخشید، در انشعاب جنوبی این جاده ، به طرف بندر هرمز و دریای نیلگون خلیج فارس طی می نمودند.کاروان های راه ابریشم تا رسیدن به دریا و دل سپردن به بیکرانگی نیلگون خلیج ، چند شب ، و هر شب جایی بیتوته می کردند و طبعا هر شامگاهی خود را در برابر مردم نوازی قومی و هر شبانگاهی بر در ارباب معرفت فرهنگی و قبیله ای می یافتند.چنان که سیاح نامدار ایتالیایی "مارکو پولو" در یکی از سفرهای خویش که از مسیر فرعی جاده ی ابریشم و از بم آهنگ هرمز نموده بود ، بخشی از توصیف های بی بدیل خویش را به سرزمین "کامادی" اختصاص می دهد ، آنجا که به قول او مردم آن را "رودبار" می نامیدند و دیاری بود سرسبز و معمور با مردمی خونگرم و پرتلاش و افسانه هایی که خود را از بقایای عهد دقیانوس می نامیدند ، اگر چه امروز هم با کشف آثار باستانی "کنار صندل" این ادعا پر بیراه نمی نماید. و منوجان در میان بلوک هفت گانه ی رودبارزمین به عنوان یکی از سرزمین های آباد و زیبای مسیر فرعی جاده ی ابریشم ، حکایت های بسیاری برای نقل کردن دارد.این "نگین سبز" رودبارزمین که زیبایی و سرسبزی اش مورد توجه رهگذران و سیاحان بی شماری بوده است که برای رسیدن به دریای خلیج فارس و اقیانوس هند ، همه ی سختی های صحراها ، کوه ها، دره ها و بیابان ها را بر تن خود مالیده اند تا از این پس با طیب خاطر دل بر مهربانی و میزبانی مردمش خوش دارند و آسوده دمی را در این آبادی بیاسایند.
این سرزمین از ديرباز تا امروز دياری آباد و معمور بوده است و سابقه ای بس طولانی دارد ، و وجود قلعه قدیمی در شهر منوجان ، از جمله شواهد این ادعاست ، به طوری که قدمت آن را به قبل از اسلام منسوب می نمايند. تا کنون از طرف کارشناسان مربوطه ، درباره ی قدمت این قلعه ، بررسی جامع وباستان شناسانه ای صورت نگرفته است ،اما بر اساس اسناد و شواهد بدست آمده، سابقه تاريخی اين شهرستان به ادوار پيش از تاريخ می رسد . به نظر می رسد در دوره های تاريخی آغاز اسلام ،منوجان دارای موقعيت مهمی بوده است . این سرزمین بر سر راههای کاروان رو و تجاری که از دريا به شرق و شمال شرق و کرمان و بالعکس در تردد بوده اند ، قرار داشته است. در دوره ساسانی تا اوايل قرون ميانی اسلامی ،منوجان و قلعه مستحکم آن دارای موقعيت بسزايی بوده اند. از منوجان در متون و اسناد قديمی نام برده شده است و آنرا به نامهايی چون منوجان و مينوجان و منوقان ثبت و ضبط کرده اند که ، در مورد هر کدام داستانها و دلایل متعددی وجود دارد بسياری از جغرافی نويسان ايرانی و عرب در سفرنامه ها و کتب خود از اين شهر با نامهای منوجان ، منوقان ، مينوجان و مينوجهان نام برده اند وهمانگونه که از ظاهر این اسامی بر می آید ، جملگی از یک مصدر و خانواده یعنی "مینوجهان" به مفهوم "بهشت روی زمین " مشتق شده اند.این ویژگی ، یعنی خوشی و دلچسبی آب و هوای منوجان ، در ماههای پایانی و سرد ، خصوصا اسفند ماه و پس از آن ، فروردین ماه ، به خوبی قابل توجه است. "استرنج" در کتاب خود می نويسد : "عبدالله بن احمد مقدسی" ، سیاح و جغرافی نويس عرب قرن چهارم هجری ، در کتاب "احسن التفاسیم فی معرفه الاقالیم" منوجان را دیاری آباد معرفی کرده که مردم شهرهای دیگر برای سیاحت به آنجا می روند و وی در خصوص اوضاع بسیار خوب بازرگانی و تجاری منوجان می نویسد :"منوقان خود، در دو سوی دره ی خشک کلان جای دارد که یکی گویین و دیگری زامان نام دارد و در میان آن دو دژ جامعی همانند هست."(ج 2 ص 689).این قلعه که مقدسی به آن اشاره می کند ، همان است که هنوز پابرجاست.ودرباره منوقان ( منوجان ) می گويد ، که "بصره کرمان" است . مقصود او از اين وصف ، بيان اهميت تجاری آن شهر است . قلعه تاريخی منوجان بواسطه موقعيت خاص آن هميشه مورد توجه حکام و پادشاهان بوده است … موقعیت جغرافیاییمنوجان يکی از شهرستانهای استان کرمان است که در 430 کيلومتری جنوب غربی استان و در دشتی گرم و مرطوب و نسبتا وسيع واقع شده است. این شهرستان در طول جغرافیایی 30/75 درجه ی شرقی و عرض جغرافیایی 24/17 درجه ی شمالی و ارتفاع 342 متر از سطح دریا و با بیشینه و کمینه ی دمایی بین 50 و 3- درجه ی سانتیگراد واقع شده است. اين شهرستان با وسعتي بالغ بر هفت هزار کيلومتر مربع از جنوب و غرب با شهرستان رودان در استان هرمزگان ، از شمال با شهرستان کهنوج و شرق با شهرستان قلعه گنج همسايه می باشد.اطراف اين منطقه را کوههای زندان در جنوب مولائی در شمال و داسپيد کازرون در غر ب فرا گرفته اند. شهرستان منوجان دارای دو بخش مرکزی و آسمينون بوده وجمعيت اين شهرستان بیش از 75000 نفر مي باشد که حدود 90 درصد آنان به شغل کشاورزی مشغول هستند. اين شهرستان دارای آب و هوای مرطوب است باغهای مرکبات و نخلستانهای خرما به طور يکپارچه سراسر آنرا پوشانده اند و علاوه بر آن محصولات ديگری مثل گندم ، جو ، خرما ، کنجد ، سيب زمينی و سایر محصولات صیفی در آن کشت مي گردد. سطح زير کشت محصولات باغی به حدود 7500 هکتار و زراعی هم به 6550 هکتار بالغ می شود که ، در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی و اقلیمی و در سالهای پر باران این سطح زیر کشت به قريب 15000 هکتار نیز می رسد. البته هم اينک بر اثر خشکسالی خسارات جبران ناپذيری به کشاورزی منطقه وارد شده است و متاسفانه از این طریق خسارات جبران ناپذیری به کشاورزی و اقتصاد عموما کشاورز محور منطقه وارد شده است.در بخش صنعت و معدن ، تنها معدن منوجان ، معدن سنگ کروم آسمينون است که در سال 1332 کشف و در سال 1346 شروع به فعاليت نموده است. این معدن در حال حاضر با 1400 کارگر و کارشناس فعال می باشد. همچنين پالايشگاه فروآلياژهای آبادان که سنگ کروم را به فرومنگنز و فروکروم تبديل ميکند در کنار این معدن به فعالیت مشغول است.جاذبه های گردشگریاز جاذبه های گردشگری اين شهرستان ميتوان به قلعه تاريخی منوجان که در مرکز شهرستان واقع شده است و قدمت آن به دوران "تيموريان" مي رسد نام برد .قلعه تاريخی منوجان بواسطه موقعيت خاص آن هميشه مورد توجه حکام و پادشاهان بوده است.این قلعه، بنا به روایتی،در دوره ی حکومت سلاجقه بر کرمان که، يکی از ادوار باشکوه و رونق محسوب مي گردد، جايگاه مهمی داشته است از حمله "غز ها" در حکومت "آل مظفر" اين دژ تسخير ناپذِير به مدت 3 ماه در محاصره" شاه شجاع "بوده است. از بعضی آثار معماری یافت شده در قلعه نظير سفال های موجود، چنين استنباط مي شود که از اوايل اسلام تا قرون هفتم و هشتم هجری اين قلعه مسکونی بوده و زندگی در آن ادامه داشته است . از ديگر مکانهای ديدنی و سياحتی شهرستان باغ روضه ارم است که در فاصله 12 کيلومتری جنوب شهر منوجان و هم مرز با استان هرمزگان واقع شده و پوشيده از درختان تنومند انبه و جم و نخلهای خرما مي باشد. همچنين بقاء متبرکی مانند شاه اشرف و بی بی طيبه(خواهر امام رضا ع) ، امام زاده حضرت عباس(ع) و امام زاده شاه سلطان سیف الدین (ع) که قدمتشان به چند صد سال قبل بر مي گردد، از جمله زيارتهای موجود در شهرستان منوجان هستند که در متون تاريخی از آنها نام برده شده در سالهای اخير مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته اند .با تشکر سعید منوجانی